Alat musik Kalimantan Tengah


Indonesia tege 33 provinsi, tuntang genep provinsi tege jenis paramu musik je khas.

Hong penda toh iete ramu musik je khas into Kalimantan Tengah (Kal-Teng).
                                  

1.      GARANTUNG
GARANTUNG atawa GONG iete ije paramu musik je ingguna oloh Dayak. Oloh Dayak tau kea menyewut Garantung dengan Gong tuntang Agung. Garantung ingklasifikasi tantame ije paramu musik hong kelompok indiophone je inampa bara logam, besi, kuningan, atawa perunggu.
Manumun sajarah, garantung tame akan wilayah Kallimantan, khusus Kaimantan Tengah iimbit awi padagang bara petk Jawa, metoh hubungan dagang antara padgang bara Kalimantan dengan Kerajaan Majapahit.
Aloh kalote, tege kea auh je beken je manyewut bahwa garantung tame akan Kalimantan iimbit awi padagang asal Cina, India tuntang Melayu je bapangaruh hai akan pambelom oloh Dayak.
Kagunaan Bara Garantung iete :
1.      Hapan bakomunikasi dengan roh-roh leluhur.
2.     Mangat oloh bara daerah beken katawan bahwa tege acara atawa pesta je ilaksana awi ije kaluarga.
3.     Huang acara kawin, kampatei atawa upacara tiwah.
4.     Hapan mairing tari-tarian tuntang paramu musik tradisional je beken.

Tege epat jenis paramu musik tuntang lime nada dasar atawa laras masing-masing bara garantung :
1.      Garantung Tantawak, baukuran kurik tuntang nada dasar ah iete G atawa E.
2.     Garantung Lisung, baukuran sadangtuntang nada dasar ah iete D atawa C.
3.     Garantung Papar, baukuran hai dengan nada dasar A.
4.     Garantung Bandih je baukuran kurik tapi nada dasar ah gantong.

2.     SALUNG
Salung iete param musik je imukul. Handak sama dengan Gandang, tapi Salung inampa bara kayu tuntang buluh).
Sarun merupakan alat music pukul yang terbuat dari besi atau logam. Bunyi yang dihasilkan hanya ada lima nada yaitu do, re, mi, sol, la.(Sarun iete paramu musik je inampa bara besi tuntang logam. Suara je balua bara Sarun baya tege lime nada iete do, re, mi, sol, la.)
3.     GANDANG
Gandang iete ije paramu musik bara kelompok membranophone hapa mairing tarian tuntang lagu. Awi te, Gandang populer toto tuntang manjadi ije bagian harmoni huang masyarakat oloh Dayak.
Bahan Hapa Manampa Gandang :
1.      Bara kayu barombak, tuntang
2.     Kulit meto je baukuran hai.
Manumun sajarah tuntang galian lapurbakalaan, are oloh percaya bahwa gandang iete paramu musik tradisonal bara Cina sakitar 3.000 nyelo je huran tuntang berkembang akan hapus bumi iimbit awi oloh je maimbit tradisi kesenian akan luar Cina.
Zaman huran, gandang dia baya ingguna huang acara persembayangan atawa persembahan akan dewa-dewa dengan tarian tuntang nyanyian, tapi kea ingguna hapa manenga samangat akan tantara je lagi parang.

Manumon catatan je beken, Gandang je berkembang hong Nusantara atawa petak Melayu, tantame Indonesia, imercaya  iimbit awi unsur-unsur galur bara petak Persia hong wilayah Timur Tengah tuntang iimbit awi padagang Arab tuntang India hong kurun waktu sakitar abad ka-14 hayak dengan tantame agama Islam je labih are mawarnai tradisi Melayu.

Huang masyarakat oloh Dayak, are macam-macam Gandang, iete :
a.     Gandang Tatau

Gandang Tatau (Gandang Tunggal) iete gandang je agak hai tuntang panjang. Panjang ah tau ije sampai due meter. Garis bentok ah labih kurang 40 sentimeter.

Kagunaan Bara Gandang Tatau, iete :
1.      Ingguna huang acara tiwah
2.     Huang upacara penyambutan tamu dengan paramu musik je beken.

b.    Gandang Manca

Gandang Manca atawa Gandang Kembar je terdiri bara Gandang Panggulung tuntang Gandang Paningkah je tege perbedaan katabalan membran hong bagian penutup rumbak. Rongga gandang inutup dengan membrane atawa selaput getar je malapis ah.

c.     Gandang Bontang

Gandang Bontang tampae sama dengan Gandang Tatau, tapi ukuran ah labih kurik tuntang labih pendek tuntang diameter ah antara 20-30 sentimeter tuntang kapanjang ah antara 30-50 sentimeter. Membra je manutup ah kea bara upak meto je bakapal.Gandang Bontang imbunyi dengan cara imukul dengan uei.
4.    KATAMBUNG
Katambung iete ije paramu musik perkusi sejenis gandang je biasa ingguna hong upacara – upacara adat. Ukuran panjang iete 75 cm inampa baru kayu ulin tuntang bagian je imukul dengan tapak lenge inampa bara upak lauk buntal je jadi ingeang. Diameter sakitar 10 cm.
5.     KECAPI
Kacapi iete ije paramu musik je inampa bara kayu ringan. Amon zaman huran, je ingguna iete tengang atawa tali liat je inampa bara kulit kayu, tapi metoh toh tengang tau kea inganti dengan tali nilon. Dawai, tali akan kacapi tau imasang due, tapi tau kea telo.
Kagunaan Kacapi :
a.     Hapan mairing karungut, tuntang
b.    Hapan mairing Tari Kinyah.

6.      KENTONG
Kentong inampabara sejenis tanaman hutan je inyewut Belang atawa Pohon Jako. Je induan edan ah je jadi bakas, limbah te ingeang. limbah keang imotong dengan ukuran ije gawang. Hong bentuk Kenting bajela tuntang ujung ah tajam tuntang amun imukul tau mampalua bunyi.
7.     SULING BAHALANG
Suling Bahalang iete paramu musikje iniupje inampa bara buluh barombak uju.

8.    SULING BALAWUNG
Suling Balawung iete paramu musik je iniup je inampa bara buluh baukuran kurik dengan limerubakhong pendatuntang je rombakhong hunjun. Suling Balawang rancak ingguna awi oloh bawi.
9.    KANGKANONG HUMBANG
Kangkanong Humbang ieteparamu musik  je inampa bara buluh.
10. KALALI / SULING PANJANG
Kalali iete ije paramu musik je inampa bara buluh kurik je jadi ingurik. Ukuran panjang setengah meter dengan ujung baruas tuntang inampa rombak kurik tukep ruas te endau. Hong ujung ruas inampa uei je jadi iraut tuntang tampae batipis. Uei imeteng hong batang Kalali, limbah te inampa 5 rombak hapa manantu gatung tuntang randah ah nada.
11.   BABUN
Babun sama kilau gendang. Babun bafungsi kea huang upacara penyambutan tamu dengan paramu musik je beken.
Artikel Terkait

0 komentar:

Posting Komentar